Po obiedzie rozpoczęliśmy część turystyczną w ramach, której uczestnicy przejechali autokarem na parking przy bazylice kolegiackiej Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku z 1449 roku, skąd rozpoczęła się wycieczka po Pułtusku. Wycieczkę poprowadził miejscowy przewodnik turystyczny. Ogromne wrażanie na uczestnikach zrobiło wnętrze kolegiaty, z imponującym renesansowym sklepieniem o długości 60 m tzw. "sklepieniem pułtuskim", będące dziełem Jana Baptysty, artysty z Wenecji. Kolebkowe sklepienie posiada dekorację kasetonową, z charakterystycznym dla renesansu malarskim ornamentem roślinnym.

Usłyszeliśmy również opowiadanie o tym, że wystający ze ściany z prawej strony wejścia do bazyliki kamień to głowa złoczyńcy, który wdarł się do świątyni przez wąskie okienko, aby zrabować cenne kielichy i monstrancje. Kiedy z łupem próbował wydostać się na zewnątrz, ściany świątyni zacisnęły się i złodziej pozostał w murach na zawsze ku przestrodze. Na wieży przy Bazylice kościoła uczestnicy zobaczyli tabliczkę z napisem "powódź wiosna - 1979 rok" pokazującą jaki był poziom wody podczas powodzi, która nawiedziła Pułtusk w 1979 roku. Jak usłyszeliśmy od przewodnika poziom wody wyniósł 1,8 m.

Pułtusk powstał w IX-X wieku na miejscu dawnego grodu prasłowiańskiego znajdującego się na wzgórzu, obecnie zwanym wzgórzem Św. Krzyża. Stała tutaj pogańska świątynia stanowiąca centrum osady. Pierwotna nazwa brzmiała Połtowsk lub Pełtowsk a następnie Pułtowsk. Nazwa Pułtusk pochodzi od nazwy niewielkiej rzeczki Pełty. Usłyszeliśmy również legendę, że istniało niegdyś miasto Tusk, ale gdy kataklizm zniszczył połowę grodu, nazwano je Pułtuskiem. Pułtusk był trzecim, po Warszawie i Płocku, miastem na Mazowszu z murowanymi fortyfikacjami.

Ciekawostką jest to, że rzeka Narew i jej zagospodarowanie spowodowały, że miasto Pułtusk określa się mianem mazowieckiej Wenecji. W Pułtusku znajduje się najdłuższy rynek w Europie 380 metrów długości. Tutaj urodził się Krzysztof Klenczon lider zespołów muzycznych: Pięciolinie (1964), Czerwone Gitary (1965–1970) i Trzy Korony (1970–1972). W latach 1962–1964 był gitarzystą zespołu Niebiesko-Czarni, z którym w 1963 wystąpił w „Olympii” w Paryżu. Na rodzinnym domu Krzysztofa Klenczona znajduje się tablica z napisem w kształcie gitary.

Zapiski historyczne podają, że w sierpniu 1568 roku na przedstawieniu w Pułtusku pojawił się poeta Jan Kochanowski. W Pułtusku dwukrotnie przebywał Napoleon Bonaparte – w 1806 r. i 1812 r.  W 1806 roku na przedpolach Pułtuska rozegrała się bitwa między wojskami napoleońskimi a armią carską, zakończona wycofaniem się wojsk rosyjskich za Narew. Dla upamiętnienia tych zmagań Francuzi umieścili nazwę miasta Pułtusk na filarze Łuku Triumfalnego w Paryżu. W roku 1703, podczas wojny północnej, król Szwecji Karol XII stoczył pod Pułtuskiem bitwę kawaleryjską, w której rozbił dwukrotnie silniejszy korpus saski.

W Muzeum Napoleona mieszczącym się na przeciwko wieży ratusza, uczestnicy wycieczki zobaczyli kawałki skał pochodzące z meteorytu nazwanego „pułtuskim”, który 30 stycznia 1868 r. spadł pod miastem.

Po przejściu obok Kamienicy Napoleona uczestnicy dotarli do ostatniego punktu wycieczki jakim był zamek pochodzący z XIV-XVI wieku, w którym obecnie siedzibę ma Dom Polonii.  W 1590 roku na pułtuskim zamku gościł król Zygmunt III Waza. Bywali tu także carowie rosyjscy – Aleksander I i Aleksander II.